Poems

Huwag pigilan na lumuha

Huwag pigilan na lumuha

Hindi lahat ng pagtangis

Ay hinagpis

Hindi ba’t mas dalisay 

Ang maiyak sa galit

Nang dahil sa pag-ibig

Para sa bayang sawi?

Kaya huwag umiyak 

Nang tahimik

Huwag ikubli ang hibik

Sa halip hayaang 

Ligaligin ng taghoy

Ang himbing ng gabi.

Hanggang ang bawat 

Patak ng luha

Ay maging unos

Hanggang bawat agos

Ay maging daluyong

Hanggang maging sigwa

Na tatapos

Sa muling pagtutuos.

Kaya umiyak ka

Pero huwag malulugmok 

Sa lungkot

At sa halip ay 

Masiglang bumangon

Sa bawat umaga

Ng tunggalian

At mga hamon –

Gaya noon.

Standard
Human rights, Poems

Paano linisin ang dinungisang dingding ng Embahada ng Kano?

Una, palambutin ng usok ang pinturang nanigas
Maghagis ng tear gas.

Pangalawa, banlawan ng water cannon
Hanggang kumupas ang pula.

Para sa natitirang mantsa,
Manghablot ng mga katutubo
Kahit sino, kahit ilan
Pero tandaang mas marami, mas mainam.

Pagkatapos ay hambalusin
Kahit saan tamaan
Basta tandaang mas marahas, mas mainam.

Pagkatapos ay sagasaan
Tulad ng kung paanong patagin ng dambuhalang gulong
Ng mga minahan at plantasyon
Ang kanilang mga gubat at lupain,
Kultura at tradisyon.

Panghuli,
Kunin ang dugong nanikit sa truncheon at gulong
Ikuskos nang mabuti at mariin
Sa nadumihang dingding
Ng himpilan ng among dayuhan.

Huwag kalilimutang
Maghugas ng kamay.

Standard
Poems, Tribute

Medardo “Ka Roda” Roda (1934-2010)

Ka Roda, pioneer of the progressive drivers’ movement in the country, passed away on September 5 due to cardiac arrest (Photo from http://www.arkibongbayan.org)

para na, ka roda
dyan na lamang sa tabi
gumarahe na kayo at magpahinga
malayu-layo na rin ang inyong binyahe
mula sa mga musmos na pilapil ng libmanan
hanggang sa mga nagmulat na kalye ng cubao.

salamat, ka roda
sa hindi malilimutang pasada
dahil kahit lubak-lubak ang kalsada
ng pinili nating rutang walang shortcut
ay hindi kayo bumitaw sa manibela
hinarang man ng diktador
at humagok ang karburador
ang byahe natin tungong kalayaan
ay laging pasulong.

para na, ka roda
hanggang dito na lamang at maraming salamat,
itutuloy namin ang inyong pasada
at sa bawat kanto ng mga abenida
ng ating dakilang pakikipagtunggali
poste ng ilaw naming ititindig ang ala-ala
ng inyong pag-aalay ng buhay
upang tiyaking kahit sa dilim ng gabi at pag-aagam-agam
ay hindi kami maliligaw sa ruta nating walang shortcut 
upang tiyaking tulad nyo ay
naroon kami hanggang huling byahe
at naroon kami hanggang tagumpay.

(Read more about the life and struggle of Ka Roda here)

Standard
Human rights, Poems

gaano katagal ang dalawang buwan ng kalayaang dinukot?

TATLONG INA, ISANG LABAN - Jane Balleta, one of the 43 health workers illegally being detained by the military for two months now, is the granddaughter of Ka Osang Beltran (raising clenched fist), wife of the late great labor leader Crispin "Ka Bel" Beltran. Jane's mother, Ofel, stands in the background of this photo taken during the March 18 hearing called by the Commission on Human Rights (CHR). Jane has a two-year old daughter.

matagal, matagal na matagal para isipin mong sana nga’y totoong pumuputok ang stethoscope

at ang mga tableta’y granadang sumasabog;  matagal upang ang hiringilya’y magbaga’t umusok

lumaya lamang, lumaya lamang

habambuhay ang katumbas ng mahigit isang libo’t apat na raang oras ng pag-aalalang walang patid

habambuhay ang katumbas ng mahigit limang milyong segundo ng pangungulilang tuluy-tuloy

madalas ay hindi mo na alam kung saan nagtatapos ang bangungot at ang katinuang gising

dahil bangungot na walang humpay ang paghihintay, pinahahaba ng walang katapusang kilometro ng mga byaheng paroo’t parito, sa kampo, sa korte, sa kampo, sa mendiola, sa korte

hila-hila natin ang buong bigat ng maraming gabing walang tulog at pasan-pasan ang daan-daang pahina ng mga ebidensya’t testimonyang nilapastangan nila, paulit-ulit nilang nilalapastangan ang ating pagkatao – ah, at hindi natin maintindihan kung bakit hindi ito maintindihan ng utak ng mga hukom-hukumang bugok pa sa itlog na bugok –

at tulad ng utak nila’y gusto ring bulukin ang ating pag-asa, gusto nila tayong patayin sa pagkabagot at walang dulong paghihinagpis, gusto nilang isa-isa tayong sumuko sa tortyur at medalya nilang isasabit sa dibdib ng mga berdugo ang bawat pasa ng ating kaluluwa.

pero alam nating mahapo man tayo’y hindi magugupo, saklutin man ng inip paminsan-minsan ay hindi minsan magdadalawang isip, na sa labanang ito, katulad ng marami na nating digmaan, ay tayo pa rin ang magwawagi –

hindi ba’t mahigit isang libong ulit na nila tayong patraydor na pinaslang?

hindi ba’t mahigit dalawang daang beses na nila tayong dinukot upang hindi na muling ilitaw?

hindi ba’t daang libo, milyong oras na nila tayong ipiniit?

paano nilang mauubos ang dugong hindi naman sa ating katawan dumadaloy kundi sa mga ugat ng lupa, malalim na malalim, malawak na malawak, dumadaloy hangga’t may kapatagan, burol, bundok, at lambak; at hangga’t mula sa lupang ito’y patuloy na umuusbong ang mga api, may kumadronang maingat na aalalay upang sila’y iluwal, at may nars at doktor na buong pag-aarugang lalanggasin ang hindi naghihilom na sugat ng kanilang kahirapan. at hangga’t ang lupa’y patuloy na nagsisilang ng api, patuloy rin itong magsisilang ng mga rebelde – rebeldeng doktor, kumadrona, nars, community health worker, pari, madre, estudyante, abugado, guro, call center agent, makabayang negosyante, OFW, manggagawa, magsasaka, katutubo, sidewalk vendor, maralitang lunsod, ina, asawa, anak, kapatid…

paano nilang magagapi ang bayang rebelde?

April 6, 2010 – dalawang buwan na mula nang dukutin at iligal na ikulong ng Armed Forces of the Philippines (AFP) at Philippine National Police (PNP) ang 43 health workers – kabilang ang dalawang doktor, isang nars, isang midwife at 39 na community health workers – sa bintang na sila’y mga kasapi ng rebeldeng New People’s Army (NPA). Para sa karagdagang impormasyon at mga update kaugnay sa kanilang kaso, bisitahin ang website ng Bayan.

Standard
Agrarian reform, Poems

hacienda luisita: nob. 16, 2009

Please email the author for proper image credit

tulad mo rin, noynoy, ang dambuhalang pabrika sa inyong azucarera
na walang imik nang dumating ang sandaang sasakyan ng protesta
patuloy lamang sa pagbuga ng usok ng mga makinang lumalamon sa tubó at tubo,
at tulad ng mga armadong gwardya sa kanyang pintuan
hindi ikaw, kundi si bise palengke ang sumalubong sa mga hamon at tanong
habang pilit kang nagkukubli sa alaala ng mga magulang mong
taliwas sa iyong akala ay di namin kinakalimutang maylupang panginoon.

naroon din ang iyong kapamilya, bitbit ang kanilang tagapagbalita’t kamera
pero maliban sa ginawang pantabing sa likod ng nakaposturang anchor
ang mga sulo at bandila, wala nang iba pang narinig tungkol sa protesta,
kung bakit at paanong ang katarungan at kamatayan ng pitong magsasaka sa luisita

limang taon na mula noong masaker ng nobyembre 16

at ang marami pa nilang kasamahang patraydor na ibinuwal ng mga bayarang duwag
kahit ang piketlayn ay malaon nang nabuwag, ay hindi lumabas sa teleprompter,
at wala ang imahe ng paniningil sa mga tulad ni pat sto. tomas na nagbigay
ng assumption order licencia de masaker
at wala ang hiyaw ng hustisya ng mga naiwang asawa, anak at ilan pang natira sa welga,
kung bakit wala kahit isang linya kung paanong patuloy na pinapaslang at ginugutom
ng sdo at huwad na repormang agraryo ang mga magsasaka’t manggagawang bukid
tumakbo ka man o hindi, manalo ka man o mabigo,
ibenta mo man ang iyong sapi at hugasan ang iyong kamay ng dugo,
mula pa noong 1989 hanggang ngayon, at pagkatapos ng eleksyon,
ay hindi kami magmamaang-maangang di namin batid.

pero ito ang dapat mong malaman
na walang pangingimi naming sasabihin sa iyo
at sa lahat ng naniniwalang kaya mong baguhin
ang kawalan ng katarungan sa bayang ito

– hindi kasindali o kasinsimple ng idinireheng pagpapasa ng sulo
mula kay marian rivera hanggang kay kris aquino ang pagbabago,
at hindi nadadaan sa madramang kanta’t magarbong bidyo
ang tunggalian ng mga walang lupa at ng labis-labis pa sa mayroon,
sa tunggaliang ito, hindi kami manlilimos ng iyong awa at atensyon.

Standard
Poems

odnum an datgilaB

J-Lo Pagbabago

Poster from Pagbabago!

.ang nanuhol at nanakot ang siyang argabyado
sa odnum an datgilaB

.ang saksi sa krimen ang siyang naging preso
sa odnum an datgilaB

.ang mamamatay-tao napupunta sa kongreso
sa ondum an datgilaB

.hindi rape ang rape kung ang rapist ay kano
sa ondum an datgilaB

.buhay ang demokrasya sa madayang halalan
sa odnum an datgilaB

.ang pekeng pangulo, habambuhay pinuno
sa odnum an datgilaB

.ngunit dilang matalas ay lalong tumatalas
sa odnum an datgilaB

.at kahit ang pipi ay hindi tatahimik
sa odnum an datgilaB

Maghihimagsik at ititiwarik
ang odnum an datgilab!

May 2, 2009

Standard
Poems

awit kay francisM

francismmula sa aming tulad mo’y ipagtatanggol ang 3 bituin at araw
mula sa aming tahimik na nagbunyi sa hindi mo pagbitaw
mula sa aming sumabay sa iyong breakdance nung bagets
mula sa aming nangingiti tuwing naaalala ka sa loveliness
mula sa aming nakasilip sa iyong kaleidoscope
mula sa aming nakakita sa masining mong loob
mula sa aming henerasyong may natatanging lungkot
mula sa aming nag-abang sa mga tula mong hindi tapos
mula sa aming humanga sa rapido mong bibig at matapang
mula sa aming hindi makakalimot na mga kababayan
man from manila, paalam, paalam.

Standard
Poems

A poem for IBON

IBON's 30th anniversary logo

Last night, IBON had a solidarity dinner with friends and former staff as part of their 30th anniversary year-long celebrations. I was with IBON for almost 10 of those years. Below is a poem i wrote and read for them last night. It’s also my little way of thanking the institution that has patiently taught me a lot. Mabuhay ang IBON at sa susunod pang tatlumpung taon!

 

 

tatlumpung taon ka na, ano nga bang ibon ka?

hindi ikaw ang maalamat na phoenix
ng nagliliyab na balahibo at pakpak
na nagsaboy ng nagpupuyos na apoy
at naghasik ng nakasisilaw na liwanag

bagkus isa ka lamang din sa maraming inakay
na napisa sa pugad ng mga gabing hindi tahimik.

hindi ka dumating na tulad ng ibong mandaragit
matang mabangis, kukong matalim
gayunman ang tuka mo’y sintatag at sintalas
ng sa agilang pumupunit sa kalamnan ng bawat
kasinungalingang ipinambubulag
sa bayang minangmang ng karukhaan

ang mga paglusong mo’y sintiyak ng sa lawing
masusing pinag-aralan ang mga hakbang
nilang tagapaglubid ng inimbentong pag-unlad,
nilang tagapagtakip ng katotohanan.

lalong hindi ka rin ang maamong kalapating
nag-iipit sa tuka ng kapayapaang
bulag sa inhustisya, bingi sa pagdaing, pipi sa pagtutol

ngunit ang siyap mo’y madamdaming paghuni
ng tula ng mga api, umaawit ng kanilang kabiguan
ng kanilang pag-asa, ng kanilang tagumpay

ang himig mo’y hindi sa adarnang oyayi sa paghimbing
ang sa iyo’y malakas na kakak ng pagbangon at paggising

loro kang ang dila’y matabil, sa palalo’y sumusugat,
sa hamak ay magiliw.

hindi ikaw ang langay-langayang palayong lumutang sa sta. filomena
hindi ikaw ang ibong umiiyak nang ikulong sa hawla…

tatlumpung taon ka na, ano nga bang ibon ka?

 sa presidenteng maton ikaw ay ipot,
 sa presidenteng peke ikaw ay komunista
 ha! hayaang umipot pa nang umipot
 ang laksa-laksang kawan ng pipit at maya!

Disyembre 15, 2008
Para sa ika-30 anibersaryo ng IBON Foundation Inc.

Standard
Poems, Tribute

Huling martsa

(Mayo 28, 2008 nang magmartsa ang may 20,000 tao upang ihatid ang mga labi ni Ka Bel sa kanyang huling hantungan)

At tayo’y narito na

Sa iyong huling martsa

Narito pa rin ang mga bandilang pula

Hindi nagmamaliw ang sigla ng kanilang pagwagayway

Lalong mahigpit ang pagtangan sa kanila ng mga kinakalyong kamay

At hindi pinakupas ng maraming digmaan ang kanilang kulay.

Bagkus higit silang nagiging matingkad ngayon

Sa bawat igkas ng telang sumasayaw sa hangin

Inuukit sa aking balintataw ang mga lansangang

Tinahak natin noon

Gaano man hilamin ng luha

Sila’y aking abot-tanaw pa rin.

Kaya hindi ko mapigilang hanapin

Sa dagat ng mga sigaw ang iyong tinig

Hindi ko mapigilang hagilapin

Ang iyong kamao sa alon ng dalawampung libong

Kamaong nakatiim

At hinahamon ang mga panginoon

Na ihambalos ang kanilang pinakamalupit na daluyong.

Hindi ko sila natagpuan ngayon –

Ang dating sigaw at kamao,

Hindi ko sila natagpuan ngayon.

Gayunman, salamat!

Salamat at iniwan mo sa akin ang iyong ala-ala at ngiti

Upang ilang ulit man akong dahasin at paslangin

Tiyak kong hindi ako magagapi

Tulad mo noon.

Standard